Hôm nay, mình quay lại đề tài này cho dù nó không phải là đề tài nhiều bạn quan tâm. Nhưng nó lại là thú vui và niềm đam mê của mình. Viết cho những gì mình thích không phải là rất tuyệt vời sao, phải không các bạn?
Với bài viết này, mình lại nói về một cách làm non bộ mới, cực dễ và cực rẻ, độ bền lại cao, cao hơn non bộ bằng xốp đó. Và cũng như non bộ bằng xốp, bạn có thể thay đổi kích cỡ, hình dáng của nó bất cứ khi nào bạn muốn. Ví dụ: ban đầu, non bộ của bạn chỉ cao khoảng 1m, chu vi 1m. Nhưng khi nào bạn kiếm thêm được nguyên liệu, bạn có thể biến nó thành một hòn non bộ khác, cao to hơn nhiều từ cái gốc là một hòn non bộ nhỏ xíu ban đầu.
Với bài này, mình chỉ hướng dẫn bằng cách viết và đăng hình ảnh chứ không quay clip vì non bộ kiểu này làm không thể nhanh như non bộ bằng xốp. Vả lại, mình chỉ có một mình, không có ai quay clip giúp mình đâu. Mà phải quay sát thì mới thấy thao tác tay, chứ để xa xa, rồi mình lại di chuyển liên tục thì làm sao thấy rõ. Các bạn chỉ cần đọc thôi cũng có thể tưởng tượng ra cách làm mà.
* * *
1. Nguyên liệu:
Các bạn cần phải có các thứ nguyên liệu sau:
Vải: là nguyên liệu quan trọng nhất của làm non bộ loại này. Non bộ càng lớn, lượng vải càng nhiều. Nếu bạn có nhiều quần áo cũ bỏ đi, bạn sẽ không phải mua vải đâu. Vải để làm non bộ là loại vải mềm để dễ bám xi măng. Nếu bạn không có quần áo cũ, bạn có thể mua loại vải nào rẻ nhất mà lại được nhiều nhất bán ở chợ nhé!
Xi măng: cái này thì bạn phải mua rồi. Xi măng nhiều hay ít là tùy thuộc vào độ to của non bộ thôi.
Cát: nhớ sàng mịn bạn nhé! Cát là để đỡ tốn xi măng, sau này rêu dễ mọc trên bề mặt non bộ cho đẹp ấy mà. Nếu bạn không thích cát, bạn có thể làm non bộ với xi măng không cũng được.
Bột màu: nếu bạn muốn non bộ của bạn có màu sắc do bạn tự tạo. Màu đen có thể lấy từ pin của các cục pin đã bỏ đi kia các bạn nhé! Nhưng mình ít khi sơn màu cho non bộ (vì lười). Mình để theo thời gian, nắng gió rêu phong tự sơn thôi.
Các sợi dây thép như thế này. Đây là các sợi dây thép mà mình đã tạo hình sẵn rồi đấy. Nó vốn là cái quang treo phong lan, mình không trồng phong lan nữa nên lấy chính nó ra để làm khung cho non bộ đó mà.
Giả sử như bạn có một cái thau giặt đồ như thế này mà đã bị thủng hoặc rách hoặc méo, không dùng nữa thì cũng đừng có bán ve chai bạn nhé! Nó sẽ có tác dụng tạo ra một ngọn đồi khi bạn làm non bộ đấy.
Hoặc là cái chai nước rửa chén đã hết, bạn có thể dựng nó lên để làm đỉnh đồi được mà. Và cứ yên tâm là khi được kết dính trong khối xi măng, nó sẽ trơ trơ như vậy mấy chục năm cũng không hỏng được đâu.
Ngay cả cái lồng của chiếc quạt máy đã hỏng như thế này cũng sẽ trở thành một ngọn đồi được đấy. Cái thau to thì ngọn đồi to, cái lồng quạt nhỏ thì thành ngọn đồi nhỏ, có bỏ đi tí nào đâu.
Và rồi một cây sắt nhặt được ven đường, một thanh gỗ rơi ra từ cái ghế cũ, một hòn đá, hòn sỏi, hòn cuội nhặt ven suối..., tất cả đều làm non bộ được tất.
Như vậy, nguyên liệu đã chuẩn bị xong. Bạn có thấy là những thứ tưởng như có thể bỏ đi ấy đều có thể làm non bộ được không? Tất nhiên là khi bạn làm để chơi ở nhà thì có thể tận dụng được, chứ làm bán cho người ta thì phải "chuyên nghiệp" hơn nhé. Ví dụ: muốn tạo ra một ngọn núi, dãy đồi, bạn phải có sắt thép uốn tạo hình làm khung trước chứ không thể lấy thau rách, rổ hỏng, chai rửa chén, cây lau nhà mà làm khung rồi bán cho người ta được đâu. Còn nếu làm để chơi ở nhà thì cái gì cũng được. Non bộ một khi đã đúc xi măng thì làm sao hỏng được mà sợ.
2. Cách làm:
Ví dụ: bạn muốn tạo ra một hình non bộ có núi đồi như thế này, tức là cái cây gỗ kia là đỉnh núi, cái thau là ngọn đồi to, cái lồng quạt máy là ngọn đồi nhỏ, cái chai nước rửa chén là ngọn núi thấp hơn thì bạn hãy...
Trộn cát và xi măng, tỉ lệ 1-1.
Bỏ vải vào nhào đều. Vải to hay nhỏ, ít hay nhiều phụ thuộc vào kích cỡ của non bộ.
Dưới đáy của đống thau, lồng quạt, chai nước rửa chén ấy, bạn nhớ trải một lớp đế bằng xi măng đã nhé, rồi hãy đặt nó lên. Sau đó, dùng vải đã nhúng xi măng thật sệt đắp lên phần khung đã tạo. Chỗ nào không đứng được thì lấy dây vải hoặc dây kẽm buộc nó vào. Đây là hình mình lấy từ lần làm non bộ bằng xốp để minh họa đấy. Khung trụ chính là cây trụ hàng rào nhà mình. Điều đó có nghĩa là bất cứ vật gì cũng có thể dùng làm non bộ được cả.
Sau đó, bạn dùng cái thìa múc xi măng pha cát hòa sền sệt đổ lên khung để tạo hình. Hình dáng non bộ thế nào là do sắp đặt của bạn.
3. Thành phẩm:
Mình đăng lên đây hình ảnh của một số non bộ chỉ từ vải, xi măng và các thứ bỏ đi mà mình đã làm để các bạn thấy rõ thành quả nhé:
Đây là non bộ tường. Nghĩa là nó áp tường nhà hàng xóm với nhà mình. Nó có hai nửa, nửa bên này mình làm từ vải và xi măng. Nửa bên kia làm bằng xốp.
Đây là các hòn non bộ trước sân nhà. Chúng đã đứng đó từ 10 năm trước rồi đó!
Hòn này phía sau nhà. Nửa đen hơn làm từ vải và xi măng. Nửa trắng hơn làm từ xốp. Nếu so sánh, sẽ thấy chất liệu khác nhau nên dáng nét cũng sẽ khác nhau.
Hòn này ở trong nhà. Vì không bị tác động bởi mưa gió nên mình cũng trang trí cho nó kĩ hơn.
Nhiều người đến nhà chơi, đã nhầm tưởng cái cây này bằng gỗ đấy!
Kiểu trang trí như thế này cực kì dễ làm. Vì hòn non bộ sẽ bé tí xíu thôi.
Khung cảnh này đã là quá khứ rồi, vì bây giờ mình đã sắp đặt nó theo kiểu khác.
Hòn non bộ này chỉ đơn giản là các hòn đá được chồng lên nhau. Mình chỉ thích cái bậc thang bằng sỏi đó thôi.
Bạch Tuyết và bảy chú lùn.
4. Về chi tiết:
Bạn có thấy cái khối non bộ này không? Bên trong ruột nó là một cái thau hỏng, một cái xoong hỏng, một cái rổ hư, một cán cây lau nhà, vài chai nước rửa chén, dầu gội đầu. Do đó, nó rất nhẹ, hai người khiêng nổi đấy. Nhưng cứ nhìn độ rêu phong của nó, bạn cũng sẽ biết là nó được làm từ lâu rồi. Mình làm nó năm 2005. Hôm đó mình khiêng nó ra để sắp xếp lại đấy.
Hòn non bộ này là một trong những công trình đầu tiên của mình nên mình làm kĩ hơn, không ẩu như sau này làm nữa. Khung của nó toàn sắt và thép bên trong đấy.
Nhìn thật gần, bạn sẽ thấy non bộ bằng xi măng và vải có đường nét rất mềm mại do mình có thể tạo hình theo ý mình.
Vả lại, cũng rất dễ dàng nếu bạn muốn thêm chi tiết, chẳng hạn những con đường leo lên dốc bằng sỏi như thế này.
Bạn có thể gắn thêm tiểu cảnh ở bất cứ chỗ nào bạn thích và khi không cần nữa có thể đục nó đi, sau đó dùng xi măng trát lại.
Việc tạo ra các hang núi hoặc các vách đá cũng rất dễ dàng.
Cái hay nhất là bạn có thể thay đổi hình dáng của nó lúc nào tùy thích. Ví dụ: bạn có thể làm nó cao lên nhờ buộc thêm cây sắt vào rồi đổ tiếp xi măng lên. Hoặc làm cho nó to ra bằng cách úp thêm một cái thau bên cạnh nó rồi đổ xi măng nối với khối non bộ đã có.
5. Ưu và nhược điểm:
* Ưu:
- Cực rẻ. Điều này thì hiển nhiên rồi. Vì tất cả những gì bạn cần mua chỉ là xi măng và cùng lắm là ít tiểu cảnh. Còn sắt, thép, vải, cát...bạn có thể tận dụng được mà. Thậm chí, nếu không làm khung bằng thép hoặc sắt, bạn có thể lấy cây tre, cây gỗ làm khung cũng được.
- Dễ làm. Ai chưa từng biết làm non bộ cũng vẫn có thể làm được. Nhất là phụ nữ, khi bạn không đủ sức mà đục khối đá san hô.
- Bền, chắc. Mình không biết những bạn có chuyên môn về ngành xây dựng nghĩ như thế nào chứ mình chỉ nói theo kinh nghiệm. Mình để đống non bộ ấy ngoài mưa nắng gió bão hơn 10 năm nay có thấy nó bị làm sao đâu, cho dù đã có lần bị cây to đổ xuống rồi.
- Có thể làm những hòn non bộ từ nhỏ xíu để bỏ trong hồ cá cho đến to đùng để ngoài vườn
* Khuyết:
- Khó có thể làm non bộ kiểu đó với qui mô thật lớn vì nó rất mất công với những chi tiết nhỏ như vậy.
- Mình đã đi từ Nam ra Bắc nhưng chưa thấy ai làm non bộ kiểu như mình làm nên rõ ràng là nó không phổ biến. Do đó, nhiều bạn chỉ đọc cho biết thôi chứ không tin tưởng vào cách làm này.
* * *
Mình đã đăng bài về non bộ nhiều lần nhưng đây là lần đầu tiên mình nói kĩ về cách làm non bộ từ vải và xi măng. Ba bài trước, mình đã nói về cách làm non bộ bằng xốp. Tuy nhiên, mình cần nhấn mạnh với các bạn rằng non bộ xốp không bền bằng non bộ bằng vải và xi măng đâu nhé! Nhưng nếu bạn thử làm một hòn non bộ bằng xốp cho thật đúng kĩ thuật rồi để ngoài mưa gió thử xem, nếu không có vật thật nặng tác động vào thì mấy chục năm sau nó vẫn sừng sững vậy thôi.
Mình vẫn còn một cách làm non bộ nữa cho những non bộ thật to. Khi nào có điều kiện làm, mình sẽ tiếp tục viết về nó nhé!
NON BỘ
Khắc đam mê vào khối tượng
Ta xoay viên cuội nhọc nhằn
Mắt hoa bóng chiều bụi bặm
Hoàng hôn chợt bỗng lạnh căm
Ai gieo tình vào bụng đá
Bắt ta mải miết đi tìm
Đôi tay mơ về chốn lạ
Linh hồn đâu đó chìm, im
Tiếc thay mộng nào nông nổi
Cho ta non bộ không lời
Và tình, đá không vươn tới
Để người nhạt mãi làn môi
26 - 1 - 2013
