XUỐNG CHỨC

       Con đường "làm quan" của người ta là càng ngày càng được lên chức. Còn tôi thì ngược lại, càng ngày tôi càng... xuống chức và có lẽ cuối cùng là ... mất chức luôn.

* * *

       Khi giảng Nguyễn Công Trứ và Cao Bá Quát cho học trò, tôi đã khiến chúng phải phì cười.

       Nguyễn Công Trứ làm quan thường được thăng, bị giáng thất thường. Lúc thì thăng lên tận Tổng đốc Đông, tận Phủ doãn Thừa Thiên, nhưng có khi lại bị giáng xuống làm lính thú ở Quảng Ngãi. Sau khi về hưu năm 70 tuổi, mỗi khi đi đâu ông lại thường cưỡi con bò cái vàng, đeo trước cổ lủng lẳng một cái đạc ngựa, sau đuôi bò lại vắt vẻo cái mo cau. Hỏi để làm gì, ông nói là để "che miệng thế gian".

     Còn Cao Bá Quát thì "ấn tượng" hơn nữa. Ông làm quan mà chỉ thấy bị giáng chức, cắt chức, thuyên chuyển và cuối cùng là... mất chức. 

       Tuy vậy, hai ông vẫn là những người anh hùng dân tộc, những nhà văn, nhà thơ với những tác phẩm để đời cho nền văn học nước nhà.

* * *

          Ấy mà bài viết này đâu phải để nói về hai ông? Nói về tôi cơ mà. Tôi bị... xuống chức. 

       Khi còn ở trường cũ, đã có những năm tôi làm Chủ tịch công đoàn, tức là bộ tứ của trường. Nhưng được một thời gian, lại xin từ chức. Lí do vì sao thì đã có lần tôi ... bật mí trên một bài viết, rồi lại nhanh chóng "phi tang" bài viết đó vì nó đụng chạm đến quá nhiều người. 

       Rồi tôi chuyển sang làm Trưởng ban văn thể. Đây là một cái chức "hữu danh vô thực", nghĩa là có tiếng mà chẳng có miếng ngoài 2 tiết tiêu chuẩn mỗi tuần. Nhưng cũng nhờ nó mà tôi thoát được công việc chủ nhiệm vốn phức tạp và lắm trách nhiệm. Tôi vốn lười mà.

      Nhưng chẳng ai tranh giành cái chức này với tôi vì đây là một cái chức tuy không oai nhưng khó làm. Ai cũng có thể làm được Chủ tịch công đoàn nhưng không phải ai cũng làm được Trưởng ban văn thể. Làm Chủ tịch công đoàn còn là cái bệ đỡ cho cái ghế Hiệu phó, chứ có ai lại dự nguồn Trưởng ban văn thể vào hàng ngũ lãnh đạo đâu. 

       Thế là tôi yên ổn, mặc định với cái chức có tiếng mà không có miếng này. Nhưng dù chỉ là một "đầy tớ tào lao" của "nhân dân", nhưng tôi lại có quyền phân công công việc và chỉ định cho bất cứ "nhân dân" nào tham gia các hoạt động của trường. Thế thì cũng "oai" đấy chứ!

* * *

        Đùng một cái tôi chuyển trường. Tưởng đâu tôi đi thì chàng phó lên thay, có gì mà rắc rối. Thế mà không. Bí thư Chi bộ phải "nháy nhỏ" bảo tôi để chức cho ai thì hãy làm một văn bản đề nghị người đó vì cũng lắm người "thèm" cái chức này. Vậy là tôi hiểu, họ mượn bàn tay tôi để thực thi cái ý muốn của họ. Nhưng xét cho cùng, ý muốn này cũng không sai, vì người mà họ muốn tôi để chức lại cho hoàn toàn phù hợp với cương vị này. Thế là tôi lục đục thảo một văn bản. Ngày Đại hội công nhân viên chức ở trường cũ, đến mục bầu chức này, văn bản của tôi đã được mang ra và dĩ nhiên chẳng có ai phản đối. Thế là đẹp cả đôi đường.

* * *

       Về trường mới chưa được hai tháng, tôi được bổ nhiệm chức Tổ trưởng tổ Văn hóa, tức là tôi quản lý toàn bộ giáo viên dạy các môn phổ thông của trường. Do trường ít giáo viên, lại là Trung tâm Giáo dục thường xuyên- Hướng nghiệp và Dạy nghề nên chia làm ba Tổ: tổ Văn hóa, tổ Nghề và tổ Hành chính.

      Như vậy, con đường "làm quan" của tôi là càng ngày càng... đi xuống: từ Chủ tịch, xuống Trưởng ban và bây giờ là Tổ trưởng. Cuối cùng sẽ là.... phó thường dân.

       Tuy xuống chức nhưng tôi vẫn phải...mỉm cười. Trước đây, tiếng là Chủ tịch, rồi Trưởng ban, nghĩa là mâm nào cũng có ghế, cuộc nào cũng được mời, nhưng có cái "miếng" nào đâu. Số tiết kiêm nhiệm thì có đó, nhưng đã trừ vào số giờ chuẩn rồi, có thêm ra được tí nào. Còn bây giờ, tuy xuống chức nhưng lại có hệ số lương chức vụ.

* * *

        Như vậy, tôi phải vỗ tay ăn mừng vì được... xuống chức chứ nhỉ!

         Thế đấy, xuống...  chức một cái, là được cấp ngay cho một phòng làm việc với đầy đủ tủ bàn, máy vi tính, máy in. Ai còn dám nói tôi xuống chức là thiệt nào!